Wanneer leg je een deken op bij jouw paard?

September is begonnen en de blaadjes beginnen weer te vallen – dat betekent dat de herfst voor de deur staat. Dat betekent dat de dagen korter worden en vaak ook dat de temperaturen weer omlaag gaan, zeker ‘s nachts. Veel paardeneigenaren zijn geneigd om dan maar snel weer een deken op te leggen bij hun paard, want ze vinden het zelf ook koud worden… toch is dat niet altijd de beste keuze!

Wat is het verschil in gevoelstemperatuur tussen mensen en paarden?

De gevoelstemperatuur voor paarden is niet te vergelijken met onze gevoelstemperatuur. Onze comfortzone ligt gemiddeld een stuk hoger dan die van de meeste paarden. Om het overzichtelijk te maken zetten we de verschillen voor mens en paard even voor je op een rij: 

• De thermoneutrale zone van mens en paard: De thermoneutrale zone geeft aan tussen welke temperaturen het buiten comfortabel voelt, zonder dat je een jas aan hoeft of jouw paard een deken op hoeft. Voor een mens ligt die zone tussen de 20 en 22 graden Celsius. De thermoneutrale zone van een paard ligt echter een stuk lager, namelijk tussen de 5 en 15 graden Celsius. Wanneer wij het koud hebben en een jas aantrekken, is het voor een paard nog heerlijk comfortabel buiten!
• Warmte afvoer en opslag in het lichaam: Paarden houden langer warmte vast dan mensen. Dit komt doordat ze een grote spiermassa hebben en een relatief klein huidoppervlak tegenover hun gewicht. Daarnaast hebben ze een dikke huid en een isolerende vacht die zich aanpast aan het seizoen. Ten slotte kunnen paarden net als mensen zweten om warmte kwijt te raken, alleen verliezen ze dan wel belangrijke mineralen, zoals elektrolyten. 
• Gevoelstemperatuur: Paarden zijn veel resistenter tegen kou dan mensen, zolang ze droog blijven en beschutting hebben tegen wind en regen. Pas bij een temperatuur van -10 graden Celsius of lager wordt de kou belastend voor paarden. 
• Resistentie tegen warmte: In tegenstelling tot kou is warmte vaak veel heftiger voor paarden dan voor mensen. Bij een temperatuur boven de 25 graden Celsius raken paarden snel oververhit, zeker als de luchtvochtigheid ook nog hoog is. Zweten is dan minder effectief. 
• Wind en regen: Voor mensen voelt wind een stuk kouder aan dan de luchttemperatuur door een fenomeen dat we ‘windchill’ noemen. Bij paarden is dit ook het geval, zeker als hun vacht nat wordt. Hierdoor isoleert de vacht namelijk minder goed, waardoor paarden het sneller koud krijgen. Een nat paard dat in de wind staat, kan het koud krijgen bij temperaturen die voor een droog paard prima zijn.

Wanneer leg ik mijn paard een deken op?

Wanneer een paard een deken nodig heeft, is natuurlijk per paard verschillend. Het hangt af van een hoop factoren, waaronder de leeftijd en conditie van het paard. In deze situaties is het verstandig om jouw paard eerder een deken op te leggen dan je normaal gesproken zou doen: 

• Jouw paard is geschoren en mist dus zijn isolerende vacht;
• Jouw paard is ouder of ziek, waardoor hij meer moeite heeft met warmteregulatie;
• Jouw paard is te mager, waardoor hij niet genoeg reserves heeft om zichzelf warm te houden; 
• Het regent en het waait hard, waardoor de vacht van jouw paard doorweekt is en minder goed isoleert;
• De temperatuur ligt voor een langere tijd onder het vriespunt en het waait veel; 

Uiteraard varieert het per situatie wat voor een deken jij jouw paard het beste op kunt leggen. Daarnaast is het zeker bij wisselend weer belangrijk om jouw paard goed in de gaten te houden, zodat je geen tekenen van oververhitting over het hoofd ziet!

Wanneer leg ik mijn paard geen deken op?

Daarnaast zijn er natuurlijk ook situaties waarin jij jouw paard zeker geen deken op hoeft te leggen. Ook dit is afhankelijk van diverse factoren, maar over het algemeen zijn dit situaties waarin jij jouw paard geen deken op legt:

• Als jouw paard gezond en in goede conditie is en de temperatuur zit nog binnen zijn thermoneutrale zone, dan hoeft hij geen deken op;
• Als de temperatuur boven de 5 graden Celsius blijft;
• Bij droog weer;
• Als jouw paard kan schuilen voor wind en regen. 

Ook dit is natuurlijk erg afhankelijk van de situatie. Het is voornamelijk belangrijk dat jij jouw paard goed in de gaten houdt en let op tekenen dat hij het koud heeft. 

Hoe kan ik zien of mijn paard het koud heeft?

Aangezien ieder paard anders reageert op kou, afhankelijk van onder andere de leeftijd en conditie, is het soms lastig om te weten of jouw paard het koud heeft of niet. De signalen zijn vaak erg subtiel, maar het scheelt als je weet waar je op moet letten: 

• Koude oren: Voelt jouw paard koud aan achter zijn oren of in de oksels (achter de voorbenen)? Dit kan betekenen dat hij het koud heeft. 
• Rillen of trillen: Paarden kunnen gaan rillen om warmte te produceren, net als mensen als wij het koud hebben. 
• Gewichtsverlies: Merk je dat jouw paard afvalt in de winter? Dat kan komen doordat hij veel energie nodig heeft om zichzelf warm te houden!
• Opgetrokken spieren: Let erop of jouw paard gespannen staat of zijn buik intrekt. Dit is een methode om warmte vast te houden. 
• Opgebolde vacht: Een paard kan zijn haren omhoog zetten om extra te isoleren.
• Weinig bewegen: Paarden gaan soms met de achterhand tegen de wind in stilstaan om warmte te besparen. 

Zie je signalen dat jouw paard het koud heeft? Leg hem dan zeker een deken op!

Wanneer leg ik welke deken op?

Er zijn een hoop soorten dekens die jij jouw paard op kunt leggen, maar wanneer kies je nu voor welke deken? Hieronder een overzicht van de soorten dekens en wanneer je ze gebruikt!

Wanneer gebruik ik een regendeken (0 grams)?

Een regendeken gebruik je voor ongeschoren paarden als het veel regent en waait, maar de temperatuur nog mild is, dus bij 10 graden Celsius en warmer. De deken is niet per se bedoeld om jouw paard warm te houden, maar vooral om te zorgen dat de vacht droog blijft.

Wanneer gebruik ik een 50 – 100 grams deken?

Een 50 – 100 grams deken gebruik je doorgaans bij een temperatuur tussen de 5 en 10 graden Celsius, bij nat weer en wind, voor geschoren paarden of paarden die gevoelig zijn voor de kou.  

Wanneer gebruik ik een 150 – 200 grams deken?

Een 150 – 200 grams deken gebruik je bij een temperatuur tussen de 0 en 5 graden Celsius. Soms ook bij een wat hogere temperatuur, bijvoorbeeld voor geschoren paarden, oudere paarden of paarden die te mager zijn.

Wanneer gebruik ik een 300 grams deken of warmer?

Een 300+ grams deken gebruik je doorgaans bij langdurige temperaturen onder het vriespunt, voornamelijk als het echt richting -5 tot -10 graden Celsius gaat. Voor volledig geschoren paarden of paarden die snel afvallen door de kou is het wellicht verstandig om zo’n deken al bij een wat hogere temperatuur op te leggen.

Conclusie

Het is heel belangrijk om je er bewust van te zijn dat paarden het echt minder snel koud hebben dan wij mensen. Ze kunnen beter tegen kou dan tegen hitte. Leg je ze te snel een deken op, dan is er een risico op oververhitting. Ieder paard heeft natuurlijk weer een andere tolerantie voor warmte en kou, dus het blijft altijd belangrijk om jouw paard goed in de gaten te houden. Zo zul je steeds beter gaan zien wanneer hij het te warm of te koud heeft. Let dus goed op de signalen en luister naar jouw paard, niet naar hoe jouw lijf op de temperatuur reageert!